ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Η πρώτη προσπάθεια από τους Άγνωστους Καλλιτέχνες για επανοικειοποίηση του χώρου στην Αθήνα έγινε την Κυριακή 18 Οκτωβρίου. Το θέμα της ήταν μια ξενάγηση στην πόλη με άξονα τους «Αθλίους των Αθηνών» του Ιωάννη Κονδυλάκη. Η επιλογή του μυθιστορήματος έγινε για πολλούς λόγους. Ο ένας είναι ότι η υπόθεση διαδραματίζεται γύρω στο 1860, περίοδο κομβική για τη διαμόρφωση της νεολληνικής ταυτότητας ιδεολογικά και επακόλουθα στις τέχνες, τα γράμματα, την αρχιτεκτονική κ.λπ. Από την άλλη, το μυθιστόρημα, δημοσιευμένο αρχικά σε συνέχειες σε εφημερίδα της εποχής, έπρεπε για να μπορεί να παίζει τον ρόλο του να παρουσιάζει στους αναγνώστες του αληθοφανείς (τουλάχιστον) καταστάσεις και πραγματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνταν οι ήρωές του. Ένας άλλος λόγος ήταν ότι ο Ιωάννης Κονδυλάκης ήταν ρεαλιστής και κοινωνικός ανατόμος είτε στα δραματικά είτε στα σατιρικά του έργα. Τέλος, ο ίδιος ήταν δημοσιογράφος και κατά κάποιον τρόπο ρεμάλι για την εποχή του (χαρτοπαίκτης, πότης και διάφορα άλλα) που σημαίνει πως είχε ιδίαν γνώση περί των αθλίων των Αθηνών, του τρόπου ζωής τους, των τόπων που σύχναζαν. Όλα τα προηγούμενα συνοψίζονται σε δύο λέξεις: ακριβείς πληροφορίες!
Η ξενάγηση συγκέντρωσε περίπου 30 άτομα και διάρκεσε 3 ώρες καλύπτοντας τη μισή ακριβώς διαδρομή. Το σημαντικό είναι ότι υπήρξε ελάχιστη ή καθόλου διαρροή από τους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της διαδρομής και τα μέχρι τώρα σχόλιά τους ήταν εξαιρετικά θετικά. Συμφωνήθηκε να συνεχιστεί η ξενάγηση και η υπόλοιπη διαδρομή να γίνει την Κυριακή 1 Νοεμβρίου σε ώρα που θα οριστεί στη συνέχεια. Το άκρως ενθαρρυντικό είναι ότι για τη δεύτερη φάση της διαδρομής θα γίνει επί πλέον επεξεργασία, εμβάθυνση και αξιοποίηση στοιχείων για να υπάρχει πιο πλήρης παρουσίαση και σ' αυτή τη διαδικασία θα συμμετέχουν άτομα από τους συμμετέχοντες στην ξενάγηση (τρία μέχρι στιγμής, που ήδη μέχρι στιγμής έχουν προσφέρει σημαντικό και αξιοποιήσιμο υλικό).
Καλώντας όσους θέλουν να συμμετέχουν σ' αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα δραστηριότητα, ανακοινώνουμε ότι σε λίγες μέρες θα υπάρχουν και φωτογραφίες από την ξενάγηση - που τις τράβηξαν και τις προσφέρουν επίσης συμμετέχοντες στην ξενάγηση.

Οι «Άθλιοι των Αθηνών» πρωτοδημοσιεύτηκαν στο «Μη Χάνεσαι» σε συνέχειες και εκδόθηκαν σε βιβλίο το 1895. Μολονότι βρίθουν μελοδραματικών καταστάσεων που υπαγόρευε η κυκλοφοριακή σκοπιμότητα, παράλληλα αποτελούν μια δυνατή ρεαλιστική απεικόνιση της Αθήνας του 1880. Μετανάστες που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, φιλάνθρωποι με το αζημίωτο, διεφθαρμένοι κρατικοί λειτουργοί, εφημερίδες και δημοσιογράφοι στην υπηρεσία των ισχυρών και των κρατούντων, μικρά παιδιά και νέες γυναίκες στο έλεος των κάθε είδους εκμεταλλευτών τους και χίλιες δυο άλλες κοινωνικές συνισταμένες συνθέτουν ένα μωσαϊκό που έχει προφανείς αντιστοιχίες με τη σημερινή κατάσταση και αποδίδεται θαυμάσια με τα λόγια ενός σύγχρονου του Κονδυλάκη συγγραφέα, του Μιχαήλ Μητσάκη:

...εκεί κάτω, οπίσω της πρασίνης αυτής γραμμής ήτις χαράσσει τον ορίζοντα, επί της απλουμένης γυμνής πεδιάδος ην σκιάζει φαιά ομίχλη, υπό το πορφυρούμενον εκ του δύοντος ηλίου στερέωμα, βοά και οιμώζει και αιμάσσει ο ανθρώπινος συρφετός, άθλιος δούλος και επαίτης οικτρός της απολαύσεως, του έρωτος, του μίσους, της φήμης ή του άρτου.

ΝΟΜΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...
Η πλατεία Ηρώων στου Ψυρρή ήταν αφιερωμένη στους ήρωες του '21;
ΛΑΘΟΣ! Ήταν αφιερωμένη σε τραμπούκους.
Η πλατεία Ομονοίας περνάει στις μέρες μας την πρώτη περίοδο έκπτωσής της στην ιστορία της, όπως προσπαθούν να μας πείσουν διάφοροι ταξιλάγνοι;
ΛΑΘΟΣ! Αν εξαιρέσουμε μια μικρή περίοδο τη δεκαετία του '50, από υπάρξεως της Αθήνας ως πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους, η πλατεία Ομονοίας ήταν το σημείο όσμωσης του καθώς πρέπει κόσμου με το κοινωνικό περιθώριο.
Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στην πλατεία Κουμουνδούρου ήταν πάντα πνευματικό ίδρυμα;
ΛΑΘΟΣ! Ήταν το πρώτο δημοτικό βρεφοκομείο στην Αθήνα.
Το Βαθρακονήσι είναι κάποιο νησάκι στον Σαρωνικό;
ΛΑΘΟΣ! Έτσι ονομαζόταν η πρώτη σοινοικία που στήθηκε στην πλαγιά του Αρδηττού στην όχθη του Ιλισσού, εξαιτίας των πολλών βατράχων που υπήρχαν εκεί.

ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Σταθμός ΗΣΑΠ Θησείου - Αδριανού - Καραϊσκάκη - Πλατεία Ψυρρή - Αγ. Αναργύρων - Σαχτούρη - Πλατεία Κουμουνδούρου - Πειραιώς - Επίκουρου - Ευρυπίδου - Αθηνάς - Πλατεία Κοτζιά - Αιόλου - Λυκούργου - Αθηνάς - Πλατεία Ομονοίας - Σταδίου - Κοραή - Πανεπιστήμιο - Σίνα - Πατρ. Φωτίου - Λυκαβηττός - Πατρ. Φωτίου - Σίνα - Εδ. Λω - Χρ. Λαδά - Πλ. Καρύτση - Κολοκοτρώνη - Βασ. Γεωργίου Α' - Λεωφ. Βασ. Αμαλίας - Εθνικός Κήπος - Ζάππειο - Παν. Στάδιο - Λεωφ. Βασ. Όλγας - Στύλοι Ολυμπίου Διός - Λεωφ. Βασ. Αμαλίας - Τσάτσου - Σαπφούς - Θουκυδίδου - Πλατεία Μητροπόλεως - Μητροπόλεως - Πλατεία Μοναστηρακίου - Αθηνάς - Αγία Ειρήνη - Αθηναΐδος - Καλαμιώτη - Κολοκοτρώνη - Λέκκα -