Βλέπεις υπουργούς και πολιτικούς στις τηλεοράσεις να εξηγούν τα ανεξήγητα και να μοιράζουν υποσχέσεις και λεφτά. Είναι αργά, είσαι κουρασμένος, και κλείνεις τα μάτια· μπαίνεις σε τρανς. Τα ίδια λόγια θα μπορούσαν να τα λένε κωμικοί ηθοποιοί, διανθισμένα με καμιά πικάντικη ατάκα παραπάνω· και θα γελούσαμε μέχρι δακρύων. Δακρύζουμε και τώρα, ακούγοντας την μπαλαφάρα που παράγει φιλότιμα το πολιτικό προσωπικό, αλλά τα δάκρυα είναι θλίψης, απόγνωσης και οργής.
Ανοίγεις τα μάτια. Η Ελλάδα κομμένη σε φέτες. Οι αγρότες κατάλαβαν ότι η κυβέρνηση βρίσκεται στα γόνατα, και έκλεισαν εθνικές οδούς και σύνορα, ζητώντας επιδότηση τιμών. Η κυβέρνηση, γονατισμένη ηθικά και πολιτικά, πελαγωμένη οικονομικά, απαντά αμέσως στην πρόκληση προσφέροντας 500 εκατομμύρια και μερικές υποσχέσεις για τα θεσμικά. Η αναστάτωση κρατάει μερικές μέρες ακόμη, αλλά τελικά οι αγρότες αποσύρονται από τα μπλόκα.
Συνεχίζουμε με υποθέσεις, με πολύ πιθανά σενάρια. Λίγες ημέρες αργότερα, οι ταξιτζήδες τραβάνε χειρόφρενο. Κάτι ζητάνε κι αυτοί: λ.χ. αναπροσαρμογή του κομίστρου διότι δεν πέφτει η τιμή του πετρελαίου, για την οποία τιμή κατηγορούν οι πρατηριούχοι τα διυλιστήρια και απειλούν κι αυτοί να κλείσουν τις αντλίες κ.ο.κ. Η κυβέρνηση θα σπεύσει να ικανοποιήσει τους ταξιτζήδες· δεν θα τους δώσει χρήματα, αλλά θα τους παραχωρήσει άλλο προνόμιο: λ.χ. να φοροδιαφεύγουν.
Μόλις λύσουν την απεργία οι ταξιτζήδες, και πάει να επανέλθει σε κανονική ροή ο αστικός βίος, θα αρχίσουν απεργία οι ελεγκτές εναερίου κυκλοφορίας, οι οποίοι κρατιόντουσαν με τα δόντια. Κλείνουν τα αεροδρόμια, ακυρώνονται οι πτήσεις, απειλείται ο τουρισμός, ματαιώνονται διεθνή ματς, αμαυρούται η εικόνα της χώρας, τέτοια. Σπεύδει ο αρμόδιος υπουργός, βρίσκει κάτι λεφτά δανεικά, τα μοιράζει, τους λέει εμπιστευτικά “μη το μάθει όμως η Ευρωπαϊκή Ενωση”, ανοίγουν τα αεροδρόμια.
Ενώπιον μιας τόσο γονατισμένης και πρόθυμης κυβέρνησης, κι άλλοι κλάδοι μπαίνουν στο χορό, κλείνοντας οδούς, δημόσια καταστήματα, ζωτικές λειτουργίες. Νηπιαγωγοί, αγροφύλακες, τριμηνίτες υπάλληλοι ΚΕΠ, συμβασιούχοι αρχαιοφύλακες, κλιμακώνουν τον διάλογο με την κυβέρνηση, η οποία βγάζει κάθε τόσο ένα λαγό επιδοτήσεων από το καπέλο με τα δανεικά, και ικανοποιεί χειμαζόμενες παραγωγικές τάξεις.
Τέλος σεναρίου, επάνοδος στην πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι πολλές. Κάθε επαγγελματική τάξη έχει τη δική της σκληρή πραγματικότητα, τη δική της αλήθεια. Απαιτεί το δικό της δίκιο, ακόμη κι αν αυτό στρέφεται εναντίον της υπόλοιπης κοινωνίας. Συχνά, η βία είναι η μόνο οδός δικεδίκησης για μια επαγγελματική ή κοινωνική ομάδα· βιαιοπραγεί λοιπόν κατά των υπολοίπων για ένα πρόσκαιρο κέρδος. Από τη μια τσέπη στην άλλη, κυκλικά, σε έναν κύκλο ιδιότυπου αυτοκανιβαλισμού: σου τα παίρνω, μου τα παίρνεις, δανειζόμαστε, αλληλοσπαρασσόμαστε.
Το κράτος ψελλίζει κάποτε κάτι αδύναμα, ελάχιστα πειστικά, περί κοινωνικού συνόλου, συνοχής κ.λπ., αλλά συνήθως, πιστό στην παράδοση πελατειακότητας, συνενοχής, αλληλοεξαχρείωσης, υποχωρεί, μπαλώνει όπως όπως την κουρελού του παρόντος και υποθηκεύει έτι περαιτέρω το μέλλον.
Η κοινωνία συντίθεται από αλληλοσυγκρουόμενες ομάδες που αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα κοινά τους συμφέροντα, να δράσουν από κοινού, να τηρήσουν ένα συμβόλαιο κοινής αποδοχής. Οι κοινωνίες δεν είναι βέβαια ομοιογενείς, ούτε τα συμφέροντα των ομάδων ταυτίζονται πάντα. Μια ποσότητα συγκρούσεων είναι αναπόφευκτη, συχνά και αναγκαία και ανανεωτική.
Ωστόσο, μια κοινωνία που βρίσκεται μονίμως σε ακήρυκτο εμφύλιο με τον εαυτό της, με ομάδες που αλληλοπεριφρονούνται και δεν αλληλοαναγνωρίζονται, ακόμη κι όταν έχουν κοινά συμφέροντα, είναι κοινωνία κερματισμένη, αδύναμη, φιλάσθενη, επιρρεπής στην υποδούλωση. Είναι κοινωνία που υπόκειται εύκολα σε φθαρμένες και νοσογόνους ελίτ εξουσίας, ελίτ που χρησιμοποιούν την εξουσία τους όχι για να συνθέσουν και να ηγηθούν, όχι για να ενοποιήσουν και να σχεδιάσουν, αλλά για να διασπάσουν ακόμη βαθύτερα τη συνοχή, να διαιρέσουν τις κοινωνικές δυνάμεις, ώστε να τις εξουσιάσουν ευκολότερα: σαν τρομαγμένο, κερματισμένο κοπάδι, και όχι σαν οργανωμένο σμήνος. Απέναντι σε μια κερματισμένη κοινωνία, που αντιδικεί με τον εαυτό της, που δεν γνωρίζει τον εαυτό της, που φέρεται σαν μάζα υπηκόων και ζητάει τα ψίχουλα της χρονιάς, η ελληνική πολιτική εξουσία κερδίζει την παρασιτική ύπαρξή της σπαταλώντας κεφάλαιο που δεν της ανήκει: μοιράζει το μέλλον της χώρας. Τζάμπα μάγκες όλοι: και οι ραγιάδες και οι αγάδες.
Ενα βλέμμα, Καθημερινή 01.02.2009 Tου Νικου Γ. Ξυδακη
Αναρτήσεις
